Jak działa samowar, czyli herbata po rosyjsku

Szukając idealnego zestawu do parzenia herbaty warto przyjrzeć się nie tylko Chinom, ale także naszym sąsiadom. To właśnie u nich możemy znaleźć samowary, czyli urządzenia, do przyrządzania herbaty. Czym jest i jak działa samowar? Na to właśnie pytanie postaramy się wam dzisiaj odpowiedzieć.

Historia samowarów

Samowary są nieodłącznym elementem rosyjskiej tradycji. Pojawiły się mniej więcej w XVIII wieku i niedługo później objęły swoim zasięgiem całą Rosję i nie tylko. W sto lat później używali go już wszyscy – od chłopów małorolnych aż po rodzinę carską. W czasie zaborów trafił na tereny Polski i zadomowił się równie szybko jak i w Rosji. Parzenie czaju samowarem zakorzeniło się tak głęboko w kulturze spotkań rosyjskich, że przetrwało zarówno obalenie caratu, rewolucję, dwie wojny światowe jak i komunizm. Po dziś dzień w rosyjskich domach można spotkać, często te same od wieków, samowary, które są nie tylko zabytkiem, ale też sprzętem używanym na co dzień.

Jak działa samowar – budowa

Aby zrozumieć istotę działania samowara, należy wpierw poznać jego budowę. Klasyczny samowar składa się ze zbiornika na wodę, przez środek którego przechodzi specjalna komora na opał. Dodatkowo samowar wyposażony jest w ruszt, kranik do nalewania wody oraz czajniczek na esencję, który ma swoje miejsce. Odkłada się go bowiem na specjalny stojaczek na górze gdzie cały czas jest podgrzewany za pomocą pary.

Jak działa samowar – instrukcja obsługi

Patrząc na samowar można mieć wrażenie, że jego obsługa jest bardzo skomplikowana – nic bardziej mylnego! Jednak przed przystąpieniem do parzenia czaju, należy zebrać wszystkie niezbędne do tego elementy:

• węgiel drzewny lub zrębki drewna,
• odpowiednią ilość wody,
• herbatę, zioła lub kawę – podwójną porcję do ilości osób,
• szklanki lub filiżanki.

Najpierw zalewamy samowar wodą, tak by wypełnić cały zbiornik. Następnie w komorze grzewczej rozpalamy ogień – za pomocą węgla drzewnego lub zrębek drewna. Biedna część Rosjan używała do tego celu również gałązek drewnianych czy chrustu. Pilnujemy, aby ogień nie wygasł, aż do momentu zagotowania wody. Później utrzymujemy tylko stałą jej temperaturę, w okolicy 95°C.

Jak działa samowar – parzenie herbaty

Gdy zagotuje nam się woda – a samowar zacznie bardzo charakterystycznie szumieć – w samowarze do imbryczka wsypujemy herbatę, na przykład czerwoną, zioła, yerba mate lub kawę a następnie zalewamy wrzątkiem i odstawiamy na podgrzewacz na co najmniej dziesięć minut. Chodzi o to, by w czajniczku stworzyła nam się esencja – silnie skoncentrowany napar, który będziemy rozrabiać, zalewając go wodą. Po tym czasie esencję rozlewamy do filiżanek i zalewamy wrzątkiem z samowara. W trakcie spotkania możemy cały czas podkładać do ognia i pilnować temperatury. W ten sposób możemy zaparzać czaj cały czas. Po użyciu samowara należy dokładnie go oczyścić. Zwłaszcza ruszt i popielnik. Dzięki temu będzie nam on służył całe wieki.

Wybór herbaty do samowara

Decydując się na zakup samowara warto też od razu kupić herbatę do samowara. Tradycyjnie używano klasycznej gruzińskiej herbaty liściastej. Obecnie możemy zdecydować się na każdą liściastą herbatę, a także zioła i świeżo zmieloną kawę. Ważne jednak aby wybierać gatunki mocno esencjonalne i aromatyczne. Jak na przykład herbaty ziołowe. Dzięki temu łatwo osiągniemy dobre stężenie esencji. Bo to właśnie od niej zależy smak czaju. Jeśli wybierzemy odmianę mało aromatyczną, będziemy musieli wsypać jej bardzo dużo, jednocześnie zaparzając bardzo małą ilość esencji.

Jak działa samowar elektryczny?

Na rynku wraz z duchem czasu pojawiły się współczesne samowary elektryczne. Ich budowa nie wiele różni się od tych tradycyjnych. Zamiast komory na opał mamy wbudowaną grzałkę elektryczną, a na spodzie zamiast popielnika mamy kabel z wtyczką i przełącznik oraz diodkę, która sygnalizuje nam zagrzanie wody. Współczesne samowary, zwane także czasem warnikami, mają albo klasyczny wygląd samowara, albo przypominają po prostu duży podgrzewany termos z imbryczkiem.

Niezależnie od tego na jaki samowar się zdecydujemy. Czy wybierzemy tradycyjną formę opalaną, czy warnik elektryczny, należy o niego odpowiednio dbać, tak by służył nam przez całe lata.